Üç Maymun

Üç Maymun, 2008 Türkiye - Fransa - İtalya ortak yapımı Nuri Bilge Ceylan filmidir. Yönetmenin Uzak ve İklimler'den sonra Cannes Film Festivali'nin yarışmalı bölümüne kabul edilen üçüncü, toplamda ise beşinci uzun metrajlı filmidir.
Başrollerini Yavuz Bingöl, Hatice Aslan, Ahmet Rıfat Şungar ve Ercan Kesal'ın paylaştığı film, küçük zaafların büyük yalanları doğurmasıyla parçalanan bir ailenin, gerçeklerin üzerini örterek bir arada kalma çabasını anlatır. Filmin adı da, acı ve sorumluluklardan, gerçeği görmeyerek, duymayarak ve gerçekler hakkında konuşmayarak kaçmaya çalışan karakterlere göndermedir. Üç Maymun genel olarak, "üç maymunu oynamanın" gerçekleri ortadan kaldırıp kaldırmayacağını sorgular.[1]
61. Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye için yarışan ve Nuri Bilge Ceylan'a en iyi yönetmen ödülünü kazandıran film, 81. Akademi Ödülleri'nde Türkiye'nin yabancı film dalında aday adayı olup son 9 film arasında yer almayı başarmıştır.[2]
Önceki filmleri Koza, Kasaba, Mayıs Sıkıntısı, Uzak ve İklimler'de daha çok kendi aile üyelerini oynatan Ceylan, bu kez farklı bir kadroyla çalışmayı tercih etti. Ailenin oğlu İsmail'i, kendisi de Kartal'da filmin mekânlarına benzeyen bir çevrede büyümüş olan Rıfat Şungar canlandırdı. Nuri Bilge Ceylan, Şungar'la çalışmaya, karşılıklı oynadıkları bir deneme çekiminin ardından karar verdi. Film, İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuarı mezunu olan yirmi beş yaşındaki oyuncunun ikinci sinema filmi oldu.


Filmden bir karede Hacer (Hatice Aslan) ve Eyüp (Yavuz Bingöl).
Hacer'i canlandıracak oyuncu için profesyonel ve amatör çok sayıda oyuncu araştırıldı. Sokaklardan ve kast ajanslarından pek çok kişiyle deneme çekimleri yapıldı. Bu arayışların sonunda, Ebru Ceylan'ın önerisi üzerine görüşülen Hatice Aslan'ın Hacer'i oynamasına karar verildi. Bu, 1986'da profesyonel olan Devlet Tiyatroları oyuncusu Aslan'ın ilk sinema deneyimi oldu.[4]
Hacer'in kocası ve İsmail'in babası Eyüp'ü ise, şarkıcı ve oyuncu Yavuz Bingöl canlandırdı.
Çekimler, 2007 yazı ve sonbaharında İstanbul'un Yedikule semtinde yapıldı ve toplamda yaklaşık iki ay sürdü. Ceylan'ın önceki filmi İklimler'in aksine, tüm çekim sonrası çalışmaları İstanbul'da tamamlandı.
Şubat 2008'de, filmin henüz gösterime girmeden pek çok ülkeye satıldığı açıklandı. Fransa, İtalya, İngiltere ve İrlanda, İsviçre, Hollanda, Belçika, Lüksemburg, Yunanistan, Hindistan, Rusya ve Baltık ülkeleri bu ülkeler arasındadır. [5]
Film ilk olarak 12 Eylül 2008'de Roma kökenli Bim Film aracılığıyla İtalya'da gösterime girdi. Ardından 29 Eylül'de Hindistan'da, 3 Ekim'de Tayvan'da ve 24 Ekim'de Türkiye'de gösterime girdi.[6]
Ödül ve festivaller [değiştir]

2008 Cannes Film Festivali [değiştir]
Film, Nuri Bilge Ceylan'ın önceki filmleri Uzak ve İklimler gibi Cannes Film Festivali'nin yarışmalı bölümüne kabul edildi. Böylece 61. Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye için yarışma hakkı elde etti.
Cannes'da eleştirmenler için düzenlenen gösterimin ardından Türk eleştirmen Mehmet Basutçu, yönetmenin bu filmiyle Uzak'ı ve İklimler'i aştığını, "Nuri Bilge Ceylan sineması her geçen gün önemli aşamalar kaydediyor"[7] sözleriyle ifade etti ve filmin, yönetmenin "belki de en kişisel, en özgün filmi" olduğunu belirtti.[3] Vecdi Sayar da yönetmenin sinemasını her geçen gün daha yüksek bir noktaya getirdiğine dikkat çekerek, oyuncuların performansını övdü. Eleştirmenler, filmin festivalde ödül alabileceği görüşünü de dile getirdi.[7]
Nuri Bilge Ceylan, 25 Mayıs gecesi yapılan ödül töreninde En İyi Yönetmen Ödülü'ne değer görüldü. Ceylan ödülünü alırken yaptığı konuşmada, "Bu ödülü birisine ithaf etmek istiyorum... Tutkuyla sevdiğim yalnız ve güzel ülkem Türkiye’ye..." ifadesini kullandı.[8][9] [10]
Oscar [değiştir]
Üç Maymun, 2009 yılında verilecek olan 81. Akademi Ödülleri'nde yabancı film dalında Türkiye adına yarışmak üzere seçildi.[2] Bu dal için gönderilen 65 film arasından, ilk elemeyi geçen 9 film arasında yer aldı.[11][12] Ancak Akademi tarafından belirlenen beş film arasına giremedi ve Oscar adayı olamadı.[13]
Diğer ödüller [değiştir]
2.Yeşilçam Ödülleri; 11 dalda ödül dağıtan ve Türkiyenin Oscar'ı olarak bilinen Yeşilçam Ödülleri'nde 8 dalda aday gösterilen film 6 dalda ödüle layık görüldü;
En iyi film -aldı-
En iyi yönetmen -aldı-
En iyi senaryo -aldı-
En iyi erkek oyuncu
En iyi kadın oyuncu -aldı-
En iyi yardımcı erkek oyuncu
En iyi görüntü yönetmeni -aldı-
Genç yetenek özel ödülü -aldı-
41.Siyad Ödülleri; 9 dalda aday gösterilen film 4 dalda ödül kazanmaya layık görüldü;
En iyi sanat yönetimi
En iyi kurgu -aldı-
En iyi görüntü yönetimi
En iyi senaryo
En iyi erkek oyuncu performansı
En iyi kadın oyuncu performansı -aldı-
En iyi yardımcı erkek oyuncu performansı -aldı-
En iyi yönetmen -aldı-
En iyi film
Osian's Cinefan Film Festivali
En iyi yönetmen -aldı-
Haifa Film Festivali
En iyi film(Golden Anchos) -aldı-
Asia Pasific Screen Awards; Asya'nın Oscar'larının verildiği festivalde Asya kıtasındaki tüm filmler incelenerek tıpkı Oscardaki gibi adaylar belli olur ve seçim yapılır. Bu Festival Nuri Bilge Ceylan'a Asya'nın Yönetmeni ünvanını kazandırdı.
En iyi yönetmen -aldı-
En iyi film (Tulpan aldı)
En iyi görüntü
"Manaki Brothers" Film Camera Festivali
Mosfilm Awards -aldı-
Special Mention(Özel Mansiyon) -aldı-